Jan STANISŁAWSKI

PEJZAŻ Z WIERZBAMI, ok. 1903-05
OpisOlej, tektura, 14 x 20,5 cm Sygnowany l.d.: JAN STANISŁAWSKI Na odwrocie prostokątna pieczątka: JAN STANISŁAWSKI | ZE SPUŚCIZNY | POŚMIERTNEJ | Janina Stanisławska [podpis odręczny]’

Ekspertyza Elżbiety Charazińskiej z 2003 r. Oferowany pejzaż ma analogie w palecie barwnej i kompozycji do innych dzieł z lat 1903-05. Praca stanowi syntetyczne studium krajobrazowe, w którym artysta, nie troszcząc się o detal, mistrzowsko zestroił płaszczyzny obrazu w sugestywną kompozycję. Aplikował na podobrazie płaskie plamy soczystego koloru, obrazując potencjalnie niemalowniczy, przydrożny widok. W centrum kompozycji sytuował przechylającą się w dal wierzbę. W głębi, ledwie nieznacznie zaznaczył wiejskie zabudowania. Zbudowana z brązów, różów, żółcieni, zieleni i błękitów scena ewokuje nastrój zachodu słońca, które światłem wypełnia koronę wierzby, sylwety drzew na niskim horyzoncie i połać intensywnie błękitnego nieba. Przedstawienie zostało opracowane w sposób charakterystyczny dla artysty – częściowo nałożył drobne impasty farby, w niektórych płaszczyznach zastosował szerokie plamy czystego koloru. Praca wpisuje się w symbolistyczny nurt malarstwa Młodej Polski. Stanisławski, wybierając krajobrazy jako główny temat swojego malarstwa, uczynił je swoistymi ekranami dającymi wejrzenie w duszę natury. W syntetycznym stylu artysty wyraża się panteistyczna wizja pejzażu, który obdarzony jest własną mową i przynależą mu stany bliskie duchowi człowieka.

Jan STANISŁAWSKI

1860 Olszana – 1907 Kraków

Skończył studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim oraz w Instytucie Technologicznym w Petersburgu. Malarstwa początkowo uczył się w Klasie Rysunkowej W. Gersona w Warszawie, następnie w latach 1884-1885 w Paryżu u E. Carolusa-Durana. W Paryżu mieszkał do 1895r. W tym czasie sam doskonalił swój warsztat artystyczny oraz zaprzyjaźnił się z J. Chełmońskim. Odbył wiele podróży m.in. do Włoch, Hiszpanii, Austrii i Czech. W 1895r. przebywał w Berlinie i współpracował z W. Kossakiem przy realizacji panoramy “Przejście przez Berezynę”. W 1897r. zamieszkał w Krakowie, gdzie wykładał malarstwo krajobrazowe w SSP. Wprowadził metodę studiów plenerowych, która dała początek rozwoju tego gatunku malarstwa w sztuce polskiej w początku XX w. Był współzałożycielem TAP “Sztuka”. Był głównym przedstawicielem polskiego modernizmu. Malował małe, nastrojowe, syntetyczne pejzaże o szerokiej plamie barwnej. Grafiką zajmował się na marginesie malarskich zainteresowań. Był jednym z ilustratorów “Chimery”, projektował plakaty. Wykonywał głównie litografie barwne, czasem drzeworyty.