Dom aukcyjny Ostoya

ME
NU

KRĄG JANA BOGUMIŁA PLERSCHA

300,000.00 

16 OBRAZÓW Z CYKLU POCZET KRÓLÓW I KSIĄŻĄT POLSKICH Z PAŁACU HRABIÓW TURNÓW W OBJEZIERZU, po 1807.

Olej, płótno; 69 x 52 cm

146 Aukcja malarstwa i rzemiosła artystycznego

Dom Aukcyjny OSTOYA

17 październik 2015 | sobota, godz: 17:00

cena sprzedaży: 300 000 zł

cena wywoławcza: 300 000 zł

17.

Na odwrociach nalepki własnościowe Muzeum Narodowego w Poznaniu z numerami inwentarza, późniejsze nalepki depozytowe tegoż muzeum oraz naniesione farbą dwie numeracje kolekcji

Marcello Bacciarelli na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wykonał poczet królów polskich do pokoju marmurowego Zamku Królewskiego w Warszawie. Jan Bogumił Plersch (1732 – 1817) W latach 1795-96 na polecenie króla skopiował wspólnie z Mateuszem Tokarskim ten cykl, wprowadzając doń kilku pomiętych w przez Bacciarellego władców. W późniejszych wersjach pocztu został dodany Książę Warszawski Fryderyk August. Pełen cykl autorstwa Plerscha i Tokarskiego, jest własnościa Muzeum Narodowego w Warszawie, a eksponowany jest w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Ostrowcu Świętokrzyskim. Był on przez warsztat Plerscha kilkakroć powtarzany. Oferowane obrazy pochodzą z pałacu w Objezierzu, rezydencji zamożnej wielkopolskiej rodziny Turnów. W 1828 r. Wincenty Turno (1803 – 1867) ożenił się z Heleną Kwilecką, która wniosła Objezierze jako dobro posagowe. Ich syn Hipolit (1828 – 1897) powstaniec styczniowy kontynuował artystyczne i naukowe zainteresowania poprzedników, zgromadził w pałacu cenną kolekcję dzieł sztuki, obszerną bibliotekę oraz zbiór rękopisów. Ostatnim właścicielem majątku był jego syn Stanisław (1866-1943). Poczet królów został w 1945 r. zabezpieczony przez nowe władze i trafił 16 kwietnia do zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu. Spadkobiercy Stanisława Turno odzyskali je w 2002 r.

Bibl. Andrzej Kwilecki, Ziemiaństwo wielkopolskie, PAX, Warszawa 1998, s. 386

Wystawiane:

Całość – Portret królewski, Muzeum Historii miasta Poznania, 1966

Władysław Jagiełło – Muzeum w Malborku, 1960; Byliśmy, jesteśmy, będziemy. Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1985, Muzeum Narodowe w Szczecinie 1985; Muzeum Regionalne w Rogoźnie 1986

Kazimierz Jagiellończyk – Byliśmy, jesteśmy, będziemy. Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1985, Muzeum Narodowe w Szczecinie 1985

Zygmunt I – Muzeum w Rogoźnie, 1986

Jan Kazimierz – Byliśmy, jesteśmy, będziemy. Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1985, Muzeum Narodowe w Szczecinie 1985; Jan Kazimerz na Śląsku, Muzeum Ślaska Opolskiego, Opole, 1996

Fryderyk August -Józef Wybicki, Muzeum historii miasta Poznania, 1972; Z dziejów polskiego hymnu narodowego, Muzeum Narodowe w Gdańsku, 1977

Leszek Biały (1186 – 1227)
Trzeci syn Kazimierza Sprawiedliwego. Po śmierci Mieszka Starego w 1202 r. objął władzę książęcą na tronie krakowskim, gdzie panował do swej śmierci. Po śmierci Romana Halickiego w 1205 r. zaangażowany w  rozgrywki o tron halicki; uzyskał wpływ na księstwo włodzimierskie. Kościół popierał rządy Leszka, a ten w 1207 r. wyraził zgodę na pierwszy kanoniczny wybór biskupa, którym został słynny kronikarz Wincenty Kadłubek. Zamordowany w 1227 r. podczas zjazdu książąt w Gąsawie przez siepaczy księcia pomorskiego Światopełka.

Władysław Jagiełło (1351 – 1434)
Syn Olgierda i księżniczki twerskiej Julianny; od 1377 r. wielki książę litewski, od 1386 r. król polski; żonaty z Jadwigą, Anną Cylejską, Elżbietą Granowską i siostrzenicą Witolda, Zofią Holszańską, z którą miał dwóch synów: Władysława i Kazimierza, późniejszych królów polskich. W 1385 r. w Krewie wyraził zgodę na propozycję małżeństwa z Jadwigą i unii personalnej Litwy z Polską. W związku z tym przyjął chrzest i imię Władysław i został koronowany na króla Polski. Zwycięstwo odniesione przez Jagiełłę w 1410 r. pod Grunwaldem i pokój toruński zawarty rok później, mimo braku doraźnych korzyści, doprowadziły do wzrostu znaczenia Polski i jej monarchy na arenie międzynarodowej, a związek z Litwą został dalej zacieśniony w 1413 r. unią horodelską.

Władysław Warneńczyk (1424 – 1444)
Od 1434 r. król polski, a od 1440 r. król węgierski. Przyjąwszy koronę węgierską, uwikłany został w nierozstrzygniętą wojnę ze stronnikami wdowy po poprzedniku Albrechcie, Elżbiety, i jej syna Władysława Pogrobowca, koronowanego także na króla Węgier. W 1443 r. wyruszył na czele przeciw Turkom. W wyniku tej wyprawy zawarto 10-letni rozejm z Turkami, niezwykle korzystny dla Węgier. Pod naciskiem legata papieskiego Cesariniego, zerwał rozejm i rozpoczął wojnę z sułtanem Muradem II. 10 XI 1444 r. poniósł dotkliwą klęskę i zginął pod Warną.

Kazimierz Jagiellończyk (1427 – 1492)
Od 1440 r. wielki książę litewski, od 1447 r. król polski. W 1454 r. poślubił Elżbietę Rakuszankę, córkę Albrechta II Habsburga. Przed koronacją wystawił przywilej dla Litwy, w którym rozszerzył swobody osobiste i prawa majątkowe bojarów oraz zagwarantował niepodzielność terytorium Litwy. W odpowiedzi na wybuch wznieconego przez Związek Pruski powstania w państwie krzyżackim w 1454 r. wydał akt inkorporacyjny Prus do Polski i wypowiedział wojnę Zakonowi. Wojna 13-letnia (1454-1466) z Krzyżakami zakończyła się pokojem w Toruniu, na mocy którego włączono do Polski Pomorze Gdańskie i pozostałe części tzw. Prus Królewskich, a Zakon pozostał we wschodniej części Prus lennikiem Polski. W polityce wobec Kościoła zapewnił sobie prawo obsady katedr biskupich. Na arenie międzynarodowej prowadził aktywną politykę dynastyczną na terenie Czech i Węgier (w 1471 r. syn Władysław objął tron czeski, a w 1490 r. – węgierski).

Jan Olbracht (1459 – 1501)
Syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Habsburskiej, wychowywany przez Jana Długosza i Kallimacha; od 1492 r. król polski. Po śmierci Macieja Korwina w 1490 r. pretendował do tronu węgierskiego. Pokonany pod Preszowem wv1492 r. przez Stefana Zapolyę, powrócił do kraju. Na sejmie piotrkowskim w 1496 r. wydał tzw. przywilej piotrkowski, pragnąc pozyskać szlachtę dla swych planów tureckich. W 1497 r. wkroczył do Mołdawii, tamtejszy hospodar Stefan przeszedł jednak na stronę turecką i zażądał opuszczenia kraju przez oddziały polskie, a Jan oblegał bez powodzenia stolicę Mołdawii – Suczawę. Podczas odwrotu poniósł znaczne straty, a w 1498 r. Turcy najechali Podole i Ruś Czerwoną. Zmarł w trakcie przygotowań do wojny z Krzyżakami.

Aleksander Jagiellończyk (1461 – 1506)
Czwarty syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Habsburskiej; od 1492 r. wielki książę litewski, od 1501 r. król polski, wychowywany przez Jana Długosza. W okresie 1492-94 toczył wojnę z Moskwą, która na nowo wybuchła w 1500 r. W jej wyniku Litwa utraciła w 1503 r. rozległe obszary, a kraj spustoszyły zagony tatarskie. Uginając się przed żądaniami opozycji szlacheckiej, zatwierdził na sejmie piotrkowskim w 1504 r. ustawy skierowane przeciw możnowładcom, zwłaszcza zakaz łączenia wysokich godności w jednym ręku i ograniczenie rozdawnictwa dóbr koronnych. Na sejmie radomskim w 1505 r. uchwalono konstytucję Nihil novi, która dawała przewagę szlacheckiej izbie poselskiej nad senatem. W następnym roku opublikowano głośny Statut Łaskiego, stanowiący kodyfikację prawa.

Zygmunt Stary (1467 – 1548)
Syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki; od 1506 r. król polski i wielki książę litewski; od 1512 r. żonaty z siostrą króla węgierskiego Barbarą Zapolyą, a od 1518 r. z włoską księżniczką Boną Sforzą. Wobec odmowy złożenia hołdu przez Wielkiego Mistrza Zakonu, Albrechta Hohenzollerna, Zygmunt podjął działania wojenne, zakończone zawarciem w 1521 r. czteroletniego rozejmu. W 1525 r. Albrecht Hohenzollern, już jako dziedziczny książę świeckiego państwa pruskiego, złożył w Krakowie hołd lenny. Rok później Zygmunt wcielił do Polski Mazowsze. Był wrogo nastawiony do Reformacji, popierał natomiast rozwój sztuki renesansowej w Polsce. To z jego inicjatywy przebudowano zamek na Wawelu i wzniesiono Kaplicę Zygmuntowską.

Zygmunt August (1520 – 1572)
Syn Zygmunta Starego i Bony Sforzy; w 1543 r. ożeniony z córką Ferdynanda I Habsburga, Elżbietą, po jej śmierci zawarł w 1547 r. potajemne małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną, po której śmierci ożenił się w 1553 r. z siostrą swojej pierwszej żony, Katarzyną Austriacką; od 1522 r. wielki książę litewski, od 1529 r. król polski, koronowany w 1530 r., objął rządy na Litwie w 1544 r., a w Koronie w 1548 r. Początek jego rządów był wypełniony walką o uznanie związku z Barbarą Radziwiłłówną, któremu sprzeciwiała się jego matka Bona, a wraz z nią szlachta i magnateria koronna. Oparcie dla jego rządów stanowiła w pierwszych latach grupa magnatów z hetmanem Janem Tarnowskim i kanclerzem Samuelem Maciejowskim na czele. Zabiegi dyplomacji polskiej doprowadziły w 1561 r. do poddania Inflant Polsce i Wielkiemu Księstwu Litewskiemu, co spowodowało wybuch wojny z Moskwą. W tej sytuacji król przeszedł na sejmie piotrkowskim w 1562/63 r. na stronę szlachty opowiadającej się za reformami (m.in. egzekucją dóbr królewskich). W 1569 r. uchwalono unię lubelską, dającą początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Zygmunt August, sam starannie wykształcony, przejawiał zainteresowanie literaturą, sztuką i nauką i zapraszał na swój dwór wybitnych twórców (np. Jana Kochanowskiego czy Łukasza Górnickiego). Zainicjował prace przy przebudowie zamku dolnego i katedry w Wilnie, a także Zamku Królewskiego w Warszawie. Był miłośnikiem tkactwa artystycznego (arrasy wawelskie), złotnictwa i haftów. 

Jan Kazimierz (1609 – 1672)
Przyszły król miał bardzo barwną przeszłość. Brał udział w wojnie trzydziestoletniej jako pułkownik wojsk cesarskich. Oskarżony przez Francuzów o szpiegostwo, dwa lata spędził w więzieniu (1638-1640). W 1643 r. trafił do zakonu jezuitów w Rzymie. Po trzech latach (1646 r.) z rąk papieża otrzymał godność kardynała. Gdy się okazało, że za tytułem nie idą żadne apanaże, szybko zrzekł się tytułu i  powrócił do Polski. Tron polski objął w bardzo trudnej dla kraju chwili – cała Ukraina objęta była już powstaniem Chmielnickiego. Jeszcze nie zakończono jednej wojny, gdy Rzeczpospolitą zaatakowała Moskwa (w 1654 r.), a następnie rozpoczął się potop szwedzki (1655 r.). Odsunięcie realnej groźby rozbioru państwa przez sąsiadów przyszło drogo opłacić. Traktatami wielawsko-bydgoskimi (19 IX 1657 r.) Polska zrezygnowała z lenna pruskiego. Próby reform spotkały się ze zdecydowanym sprzeciwem szlachty. Rokoszanie pod wodzą Jerzego Lubomirskiego pobiły armię królewską. Król nie widząc możliwości porozumienia się ze swymi poddanymi, abdykował i przeniósł się do Francji, gdzie zmarł.

Michał Korybut Wiśniowiecki (1640 – 1673)
Za wyborem Wiśniowieckiego przemawiała przede wszystkim świetność jego pochodzenia. Był synem pogromcy Chmielnickiego – Jaremy Wiśniowieckiego, a po matce wnukiem wielkiego kanclerza Jana Zamoyskiego. Za jego panowania praktycznie władzę w państwie sprawował Andrzej Olszowski, podkanclerzy koronny. Krótkie panowanie Wiśniowieckiego upłynęło pod znakiem upokarzającego Rzeczypospolitą traktatu buczackiego z Turcją (1672) i zwalczających się frakcji – pro- i antyfrancuskiej.

Zapytaj o produkt
Kategoria:

Informacje dodatkowe

Lokalizacja